Stery rowerowe - typy, rodzaje, rozmiary, standardy.

Odkąd sięgam pamięcią, zawsze zadziwiało mnie, jak skomplikowanym problemem jest dobór sterów do roweru. Nie chodzi mi - bynajmniej! - o jakiekolwiek zastrzeżenia do wiedzy rowerzystów (wszak nie mają obowiązku znać się na tym temacie - od tego są sprzedawcy); zmartwił mnie natomiast brak kompleksowego, lecz klarownego przewodnika po tym temacie napisanego w języku polskim. Poniższy artykuł będzie prawdopodobnie pierwszym takim opracowaniem, dlatego będę wdzięczny za wszelkie komentarze i uwagi, które pomogą uczynić go prostszym w odbiorze. Tytułem wstępu Zadanie sterów jest proste. Mają one za zadanie ułatwić obrót widelca (wraz z przymocowanym do niego kołem) względem ramy, co pozwala na zmianę kierunku jazdy. Sercem sterów są w związku z tym dwa łożyska: jedno zlokalizowane przy górnej krawędzi główki ramy (rury, przez którą przechodzi rura sterowa widelca, zwana niekiedy trzonem) i jedno przy krawędzi dolnej. Komplet sterowy jest też zawsze wyposażony w element odpowiedzialny za kasowanie luzów, dzięki któremu widelec pracuje gładko, lecz nie chwieje się i jest umocowany stabilnie. Wszystkie znane mi modele sterów są też wyposażone w bieżnię, którą osadza się na dolnym końcu rury sterowej widelca. Od tego miejsca sprawa komplikuje się, ponieważ przez wiele lat na rynku pojawiło się wiele standardów i wariantów sterów, z których każdy wyróżnia się przynajmniej kilkoma cechami. Oto najważniejsze z nich. Stery skręcane (klasyczne) Chronologicznie najstarszym typem sterów są stery skręcane (tzw. klasyczne). W najprostszej konfiguracji składają się one z: 1. dwóch misek zintegrowanych z podłużnymi tulejkami, wciskanych do wnętrza główki ramy w taki sposób, że tulejki znajdują się wewnątrz główki ramy, zaś same miski (wraz z osadzonymi w ich wnętrzu łożyskami) znajdują się poza nią 2. dwóch łożysk, osadzanych wewnątrz misek 3. dwóch nakrętek, z których pierwsza (dolna) ma kształt kielicha i zasłania od góry górne łożysko sterów, druga zaś kontruje pierwszą, tzn. chroni ją przed przypadkowym odkręceniem 4. bieżni łożyska dolnego  5. większość modeli wyposażona jest także w różnego rodzaju uszczelki, chroniące łożyska przed wodą i zanieczyszczeniami Stery klasyczne. Zwróć uwagę na dwie nakrętki oraz miskę łożysk wystającą poza ramę  Elementem ściśle współpracującym ze sterami skręcanymi jest rura sterowa widelca - musi ona być gwintowana, ponieważ to na niej osadzane są nakrętki odpowiedzialne za skontrowanie całego zestawu. Charakterystyczną cechą sterów klasycznych jest możliwość demontażu wspornika kierownicy bez powstania luzu na łożyskach sterów. Poznamy je także po obecności dwóch skontrowanych ze sobą nakrętek poniżej wspornika kierownicy oraz po kształcie samego wspornika, który jest wpuszczany do wnętrza rury sterowej, a jego montaż odbywa się zawsze za pomocą śruby skręcanej od góry. Stery "bezgwintowe"  Stery "bezgwintowe" (ang. threadless) są serią rozwiązań stworzonych na bazie patentu z lat 90. XX wieku, należącego do firmy Cane Creek. Zasadniczą cechą odróżniającą je od sterów klasycznych jest brak gwintu na rurze sterowej widelca - jego funkcję przejmuje tzw. gwiazdka, czyli specjalna nakrętka wbijana do wnętrza rury sterowej.  Typowy komplet sterów bezgwintowych składa się z: 1. dwóch łożysk (które mogą być osadzone na kilka sposóbów - szczegóły poniżej) 2. kapy zabezpieczającej górne łożysko 3. gwiazdki, śruby i tzw. kapsla (tzw. top cap), służących do kasowania luzu na łożyskach 4. bieżni dolnego łożyska Stery bezgwintowe łatwo zidentyfikujemy patrząc na wspornik kierownicy. Jeżeli jest on mocowany do rury sterowej za pomocą śruby lub śrub ustawionych prostopadle do niej, a poniżej wspornika nie znajdziemy nakrętek charakterystycznych dla sterów klasycznych, możemy być pewni, że mamy zainstalowane stery w jednym ze standardów sterów bezgwintowych. Stery "bezgwintowe" Ahead - przekrój

Tylko w którym, bo jest ich kilka?

Stery typu Ahead. Zwróć uwagę na łożysko kulkowe, które znajduje się w misce poza ramą Stery Ahead Najstarszym (i prawdopodobnie najpopularniejszym) systemem bezgwintowym są stery typu Ahead. Rozpoznamy je po kształcie misek - są one bardzo podobne do tych stosowanych w sterach klasycznych. Miski są wbijane za pomocą tulejek do wnętrza ramy, zaś samo łożysko po zainstalowaniu pozostaje w całości poza ramą.

Główka ramy pod stery zintegrowane. Zwróć uwagę na zwężenie poniżej krawędzi główki

Stery zintegrowane (Drop-In) Stery zintegrowane (nie mylić z półzintegrowanymi!) to najprostszy pod wzgłędem budowy system sterów, w którym całkowicie zrezygnowano ze stosowania misek. Zamiast nich rolę oparcia dla łożysk pełnią specjalne zwężenia wewnątrz główki ramy, będące jej integralną częścią. Po zainstalowaniu łożysk w systemie zintegrowanym łożyska są ukryte wewnątrz główki ramy.

Na zdjęciu obok widzimy stery zintegrowane zainstalowane w ramie szosowej. Zwróć uwagę na płynne przejście między ramą a kapą. W sterach półzintegrowanych pomiędzy tymi elementami widoczna byłaby jeszcze krawędź miski, wyglądająca jak metalowy pierścień. Zwróć też uwagę na śrubę mocującą wspornik kierownicy - jest ona prostopadła do rury sterowej widelca, co jest charakterystyczne dla systemów "bezgwintowych".

Stery półzintegrowane (ZeroStack)

Główka ramy pod stery półzintegrowane. Zwróć uwagę na zagłębienie  większe niż w ramie pod stery zintegrowane; w tym miejscu osadzamy miskę wraz z łożyskiem

Stery półzintegrowane są w pewnym sensie rozwiązaniem pośrednim pomiędzy łożyskami zintegrowanymi a typowymi sterami Ahead. Z niezbyt jasnych dla mnie powodów są one jednak niezwykle trudne do rozpoznania dla wielu osób (i to do tego stopnia, że niejeden sprzedawca w sklepie rowerowym potrafi pomylić je ze sterami zintegrowanymi!). Poprawne rozpoznanie sterów półzintegrowanych jest tymczasem niezwykle proste. Wyróżniają się one obecnością misek, które są wciskane do wnętrza ramy, jednak po założeniu sterów - w odróżnieniu od sterów Ahead - poza ramę wystaje tylko cienki pierścień (a nie cała miska). Łożyska z kolei pozostają niemal całkowicie ukryte wewnątrz ramy, co upodabnia je nieco do sterów zintegrowanych.

Stery typu "tapered" Osobnym typem sterów są zestawy typu "tapered", czyli takie, w których dolne łożysko ma średnicę większą niż górne. Zestawy takie rozpoznasz z łatwością po kształcie rury sterowej widelca, która wyraźnie rozszerza się na odcinku ostatnich kilku centymetrów, lub po różnej średnicy główki ramy w miejscu osadzenia górnego oraz dolnego łożyska. Jeżeli jesteś posiadaczem widelca lub ramy typu "tapered", do poprawnego dobrania sterów będziesz potrzebował znać wymiar obu łożysk.

Stery rowerowe - typy, rodzaje i rozmiary

Mam nadzieję, że wiesz już, który typ sterów jest zainstalowany w Twoim rowerze. W tym momencie pozostaje już tylko zmierzyć kilka parametrów, aby precyzyjnie ustalić, jaki typ sterów będzie dla Ciebie odpowiedni. Będą to:

- średnica wewnętrzna główki ramy (mierzona przy krawędzi)
- średnica zewnętrzna rury sterowej widelca
- kształt wnętrza główki ramy (prosty czy ścięty, tzn. zwężający się ku środkowi)
- średnica rury sterowej w miejscu osadzenia bieżni dolnego łożyska sterów (dotyczy tylko sterów 1-calowych)

Mając te dane, możesz wreszcie ustalić potrzebny Tobie typ sterów według tabeli:

I gotowe :-)


---

Spodobał Ci się ten artykuł albo chcesz coś do niego dodać? Prosimy o komentarz!

Nie zapomnij też polubić nas na Facebooku, aby zawsze otrzymywać najświeższe informacje ze świata rowerów!